Bijna 2 op de 5 zzp’ers loopt opdrachten mis door naderende handhaving schijnzelfstandigheid

De onzekerheid rond de opheffing van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 heeft de impact op de arbeidsmarkt verder vergroot. Uit de nieuwste meting van HR-tech dienstverlener HeadFirst Group, onder 1.201 zelfstandig professionals (zp’ers), blijkt dat inmiddels 38 procent van de zp’ers één of meerdere opdrachten is misgelopen. Dit is een toename ten opzichte van de 25 procent in september 2024. Daarnaast overweegt 18 procent van de zelfstandigen te stoppen met ondernemen, een stijging van 15 procent ten opzichte van eerder dit jaar.

Toenemende zorgen over de toekomst

Naast de directe gevolgen groeit ook de bezorgdheid over de toekomst. Waar in september 57 procent van de zp’ers verwachtte dat het na 1 januari 2025 moeilijker zou worden om opdrachten te vinden, is dit percentage nu gestegen naar 74 procent. Marion van Happen, CEO van HeadFirst Group, spreekt haar zorgen uit: “Deze cijfers laten zien dat de onzekerheid in de markt groeit. Zowel zelfstandigen als opdrachtgevers ervaren nog steeds onduidelijkheid en complexiteit, wat leidt tot terughoudendheid. Dit is een zorgwekkende trend die we gezamenlijk moeten aanpakken, om zo de rust te bewaren op een krappe arbeidsmarkt. Het is essentieel dat organisaties hun processen op orde krijgen, in gesprek gaan met zzp’ers en realiseren dat het na 1 januari 2025 gewoon nog mogelijk is om zzp’ers op een effectieve en verantwoorde manier in te huren voor opdrachten. Als HR-dienstverlener ondersteunen wij hier graag bij.”

Onduidelijkheid blijft groot knelpunt

De Rijksoverheid lanceerde in september een publiekscampagne om zzp’ers en opdrachtgevers te informeren over de opheffing van het handhavingsmoratorium, en de Belastingdienst publiceerde een afwegingskader om meer duidelijkheid te verschaffen over het beoordelen van een arbeidsrelatie. Daarnaast werkt het marktteam van de Belastingdienst intensief samen met brancheverenigingen en koepelorganisaties om de boodschap verder te verspreiden. Al deze inspanningen hebben ertoe geleid dat ruim 80 procent van de zelfstandig professionals goed op de hoogte is van het vervallen van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025, blijkt uit het onderzoek. Toch biedt het afwegingskader dat gepubliceerd is op de website van de Belastingdienst volgens veel zp’ers weinig verlichting: slechts 15 procent geeft aan dat het kader duidelijkheid schept over hun arbeidsrelatie. “Het afwegingskader is te algemeen, alle criteria zijn multi-interpretabel en het biedt geen concrete handvatten voor specialistische of langdurige opdrachten”, zegt een van de respondenten.

Oproep tot actie en samenwerking

Volgens van Happen is rust bij opdrachtgevers en zzp’ers, duidelijke informatievoorziening en intensieve samenwerking tussen overheid, marktpartijen, brancheverenigingen en maatschappelijke organisaties, belangrijk. “De snelle ontwikkelingen vragen om voortdurende monitoring, goede onderlinge communicatie tussen de betrokkene partijen en tijdige acties om de impact te beperken. “Als grote HR-dienstverlener blijven wij onze verantwoordelijkheid nemen door opdrachtgevers, leveranciers en zelfstandigen te ondersteunen met actuele informatie, helder advies en praktische oplossingen.”