Hans Vijlbrief (D66) over zzp’ers: “Accepteer dat ze er zijn. Probeer daarvan te genieten”

Na twee keer staatssecretaris te zijn geweest, werd Vijlbrief – op verzoek van partijleider Rob Jetten – Kamerlid. Vanuit de D66-fractie voert hij het woord over onder meer de arbeidsmarkt.

Verdubbel de zelfstandigenaftrek

“Krapte,” noemt Vijlbrief, opgeleid als arbeidseconoom, het belangrijkste thema binnen het dossier arbeidsmarkt. “Overal zijn er tekorten. Dat is onze grootste zorg.” Een onderdeel van de oplossing ziet D66 in een fiscale prikkel om meer uren te werken: “Verdubbel de zelfstandigenaftrek en geef deze ook aan werknemers die meer dan drie dagen per week werken, om grotere banen te stimuleren.”

De krapte op de arbeidsmarkt is geen losstaand thema. Het raakt ook onderwerpen als arbeidsmigratie en de zzp-discussie, een groep die in de krappe arbeidsmarkt juist nodig lijkt. “Als ik naar de arbeidsmarkt kijk met meer dan 1 miljoen zelfstandigen zonder personeel, dan denk ik: ja, wees nou verstandig. Accepteer dat ze er zijn. Probeer daarvan te genieten en probeer er gebruik van te maken. Leg niet de hele tijd de nadruk op het inkaderen van die ontwikkeling.”

Daarbij vindt Vijlbrief het logisch dat het handhavingsmoratorium wordt opgeheven. “De Belastingdienst moet zich wel richten op echte misbruikgevallen, niet op zelfstandigen die keurig hun werk doen.” Daarmee doelt hij niet alleen op misbruik door werkgevers en de kwetsbare positie van zzp’ers: “Als iemand op vrijdag de deur dichttrekt als werknemer en op maandag terugkomt als zelfstandige in dezelfde baan, dan is er natuurlijk sprake van schijnzelfstandigheid. (…) Maar laten we nou voor de rest gewoon proberen die arbeidsmarkt te laten werken. Want we hebben al tekort aan mensen. Dus ik wil nu niet mensen gaan wegjagen.”

Vernieuwing

Het D66-Kamerlid staat achter de plannen van het kabinet voor een wet die verduidelijkt wat nu de regels zijn rond de inhuur van zzp’ers, een wet die een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen regelt, en een toelatingsstelsel voor uitzendbureaus. Wetsvoorstellen die echter stevige kritiek krijgen van de polder en de Raad van State, of vastlopen in uitvoeringsproblemen.

Voor Vijlbrief is dat aanleiding om het debat ook te richten op ‘vernieuwing’. “We proberen nu de arbeidsmarkt te repareren, maar misschien heb je juist vernieuwende perspectieven nodig om door problemen heen te breken.”

In de Tweede Kamer kondigde D66 in oktober aan met voorstellen te komen die niet alleen de Wet VBAR verduidelijken, maar ook vernieuwen. Concreet zijn die voorstellen nog niet, geeft Vijlbrief aan. Wel denkt hij erover na: “Ik denk dat het verstandig is om een aparte rijbaan te creëren tussen werkgever en werknemer voor zelfstandigen, want heel veel mensen willen dit gewoon,” stelt Vijlbrief.

Vijlbrief zoekt daarbij steun in het politieke midden. “Ik denk dat de politieke meningen uiteenlopen over hoe je de problemen rond zelfstandigen benadrukt of juist de kansen ziet die zelfstandigen bieden.” D66 steunde een recente CDA-motie om te onderzoeken in hoeverre de Belgische aanpak – met een aparte wet over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zelfstandigen – als inspiratie kan dienen voor de zoektocht in Nederland.

Luister het hele gesprek met Hans Vijlbrief op Spotify of YouTube.