"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU
menu
trending
ZiPredactie 18 december 2024
11 reacties

Zeven dingen die je moet weten (en mag vergeten) over de handhaving Wet DBA. Een overzicht (met update)

Er was de afgelopen weken veel nieuws rond het hervatten van de handhaving beoordeling arbeidsrelaties. Niet al dat nieuws was even relevant, maar het zorgde soms voor extra verwarring. Een poging tot een overzicht. *** Met aanvullingen per 18 december ***

In een aflevering van ZiPtalk liepen Narada Bouwland en ZiPconomy-hoofdredacteur Hugo-Jan Ruts nog eens het rijtje met de belangrijkste punten rond het opheffen van het handhavingsmoratorium af: wat heeft het kabinet nu ook alweer aangekondigd, wat vond de Tweede Kamer daarvan, hoe gaat de Belastingdienst een en ander aanpakken, en hoe moet je je daar als opdrachtgever en zzp’er op voorbereiden? “Het is goed om twee dingen uit elkaar te halen: ten eerste het verschil tussen de opheffing van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 en de nieuwe wet VBAR, die er nog lang niet is. En ten tweede is er een verschil als het gaat om de impact op opdrachtgevers en zzp’ers,” zo stelde Hugo-Jan Ruts.

 

Het volledige gesprek van Narada Bouwland en Hugo-Jan Ruts kan je hier terugkijken of beluisteren op ons Spotify-kanaal.

 

 

Wat besproken is in die uitzending zetten hieronder samengevat ook nog even op een rij, met veel links naar eerder gepubliceerde artikelen.

De informatie uit bovenstaande podcast is uit oktober 2024. Onderstaande informatie,is uit oktober, maar op 18 december 2924 aangevuld en bijgewerkt naar aanleiding van nieuwe informatie: daar staat dan ** voor. 

  1. Kabinetsbeleid:

Dat het handhavingsmoratorium zou komen te vervallen, dat is al langere tijd bekend. Hoe dat er precies uit zou moeten zien, heeft het Kabinet in een brief uit september duidelijk gemaakt:

  • Vanaf 1 januari 2025 kan de Belastingdienst – bij overtreding van de regels – weer direct naheffingsaanslagen loonheffing en sociale premies opleggen, zonder waarschuwing vooraf of zonder eerst een ‘aanwijzing’ te geven zoals nu het geval is.
  • De optie van een ‘aanwijzing’ komt per 1 januari 2025 te vervallen.
  • De controles vinden alleen plaats over de periode vanaf 1 januari 2025 en dus niet over de periode daarvoor. Mogelijke naheffingen zullen dus ook alleen plaatsvinden over de periode vanaf 1 januari 2025 en niet daarvoor.
  • Organisaties die aantoonbaar actief bezig te zijn met het verkrijgen van grip op dit dossier, zullen in 2025 nog geen ‘vergrijpboete’ krijgen (een vergrijpboete kan 25 tot 50% van de naheffingssom zijn, tot – in uitzonderlijke gevallen – 100%).
  • ** Ze krijgen 2025 ook geen verzuimboete
  • ** Het kabinet maakt duidelijk dat de Belastingdienst (BD) bij bedrijfsbezoeken eerst ‘in gesprek gaat’. Daarbij heeft de BD nadrukkelijk de optie om een ‘waarschuwing’ te geven en niet gelijk een ‘boekenonderzoek’ te starten. In een Kamerbrief staat dat (als zachte landing) alsvolgt omschreven “ In dit stadium is nog niet vastgesteld of daadwerkelijk sprake is van schijnzelfstandigheid. De opdrachtgever wordt er zo nodig op gewezen dat van hem wordt verwacht dat schijnzelfstandigheid wordt voorkomen in diens organisatie. Hierdoor krijgt een ondernemer de kans om zijn bedrijfsvoering te verbeteren.
  • De controles zullen primair plaatsvinden bij de opdrachtgevers van zzp’ers, niet bij individuele zzp’ers.
  • Lees ook : Brief Kabinet handhavingsbeleid (oktober)
  • ** aanvulling Kamerbrief uit december 2024 over de ‘zachte landing‘

2. Reactie Tweede Kamer

In een debat na die brief heeft de Tweede Kamer in ingestemd met deze aanpak. Ze dringt er – via moties – wel op aan om  “risicogericht” te handhaven en daarbij de focus te leggen op de aanpak van “gedwongen zelfstandigen, onderbetaling, evidente schijnzelfstandigen en arbeidsmigratieconstructies.”

De Tweede Kamer wilde  ook dat de Belastingdienst – in andere gevallen – bij controles de ‘menselijke maat’ hanteert en de mogelijkheid gebruikt om met een ‘waarschuwing’ te geven. Zo’n waarschuwing kan de Belastingdienst ook nu al geven dus dat is niet echt anders geworden na de motie (zie hier voor uitleg).

** De bovenstaande wijzigingen (toch geen verzuimboete, de waarschuwing) ziet het kabinet (brief december 2024) is invulling van deze Kamerwens.

3. Strategie handhaving

In een eerdere podcast (zie hier) maar ook meer recent tijdens een bijeenkomst bij de Bovib (zie hier) heeft de Belastingdienst nog eens verder uitgelegd welke aanpak ze hanteren. “De Belastingdienst gaat steekproefsgewijs controleren, maar zet vooral in op communicatie, om zo opdrachtgevers, bureaus en zelfstandigen te wijzen op hun verantwoordelijkheid om de juiste contractvorm te kiezen” zo legt Hugo-Jan Ruts uit.  “Daarbij hanteren ze een schillenmodel: eerst kijken naar processen en bijvoorbeeld keurmerken voordat ze tot een volledig boekonderzoek overgaan.  Wat verder belangrijk is om te benoemen, is dat de controles plaatsvinden bij de opdrachtgevers, niet bij de ZZP’ers.”

Een paar kernpunten:

  • De Belastingdienst vertelt graag dat ze na 1 januari 2025 niet anders gaat controleren (basis zijn de Deliveroo criteria) en dat ze niet méér gaat controleren (het controleteam bestaat nu al uit 80 fte en dat blijf zo).
  • Wat verandert zijn de consequenties. Aanwijzingen (zonder naheffing of boetes) maken plaats voor naheffingen (zonder verzuimboete indien de contractpartij goede intenties toont qua naleving van wet- en regelgeving).
  • Daarbij is wel duidelijk dat de uitleg die de Belastingdienst geeft aan wat wel of niet kan strikter is dan wat opdrachtgevers, bureaus en zzp’ers zelf soms als wenselijk zien. Zo beschouwt de Belastingdienst opdrachten die nadrukkelijk te maken hebben met ‘capaciteit’ en met ‘piek & ziek’ als snel als niet passend bij een zzp-overeenkomst.
  • Dat wordt ook expliciet duidelijk in de 10 voorbeelden in de flyer ‘ZZP Ja of Nee’ die het Ministerie van SZW heeft opgesteld als onderdeel van de publiekscampagne.
  • ** In het Handhavingsplan 2025 van de Belastdienstdienst staat meer in detail manier van werken van de BD omschreven. Zie hier voor een samenvatting, uitleg plus links. Daarin staat ook de bovengenoemde optie van een ‘waarschuwing’ beschreven.
  • ** Alle lopende en goedgekeurde modelovereenkomsten blijven geldig en krijgen een looptijd tot 31 dec 2029. Er worden geen nieuwe modelovereenkomsten meer beoordeeld, noch verlengingen afgegeven.

Meer lezen: 

4. Wat moeten opdrachtgevers doen?

In de podcast komen deze punten aan de orde

  • Zorg dat je dossiers, processen op orde hebt, maar let wel: hoe een en ander in de praktijk werkt is belangrijk, niet wat er op papier staat
  • Maak een eigen afwegingskader op basis van bekende criteria en documenteer dat oordeel goed
  • Hou je zelf niet voor de gek: wat niet kan, kan niet.
  • Maar vooral de stap van een tijdelijk functie naar een echt project (uniek/specifiek)

5. Wat moeten ZZP doen?

Zelfstandigen hoeven zich niet zozeer zorgen te maken over het feit dat ze zelf gecontroleerd worden en mogelijk boetes krijgen. Ruts: “De grootste zorg voor zelfstandigen is niet zozeer de controle zelf, maar de mogelijke uitval van opdrachten door koudwatervrees bij opdrachtgevers.” Handel vooral proactief en denk mee met je opdrachtgevers.

Meer tips voor voor zzp’ers

6. Hoe zit het met die nieuwe wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden?

Meer over de VBAR:  

7. Wat gaat er nog veranderen tot 1 januari 2025?

Dat weet je natuurlijk nooit helemaal, maar eigenlijk is het dit voor nu wel zo’n beetje. Het is het voorbereiden en aanpassen. Of dit tot fricties op de arbeidsmarkt zal leiden, zoals personeelstekorten of onvrede onder zzp’ers, en de politiek daardoor in actie komt, zal pas na 1 januari blijken.

,

Over de auteur

Over ZiPredactie
De ZiPredactie plaatst hier interviews en eigen artikelen. Daarnaast persberichten, aankondigingen of (met toestemming) overgenomen artikelen. (contact: info[AT]zipconomy.nl) Bekijk alle berichten van ZiPredactie

11 reacties op dit bericht

  1. Het is op dit moment dramatisch wbt opdrachten; erger dan 2016 en corona samen.
    De impact van de regeling is goed merkbaar, er heerst grote angst bij de opdrachtgevers: in mijn vakgebied (IT) op dit moment 1 ZZP-opdracht beschikbaar in mijn expertise, dit tegenover 2000+ vaste banen voor dezelfde expertise.
    Mijn vorige opdrachtgever heeft halverwege het jaar alle ZZP-ers eruit gegooid vanwege de aankomende maatregelen.
    Nu ben ik al ruim 20 jaar ZZP-er, werkte gemiddeld 50 uur per week, alles gespaard en geïnvesteerd en heb dus een goeie buffer opgebouwd en we kunnen rondkomen van inkomen van mijn partner.

    Ik ben begin 50 en kijk nu naar de volgende opties:
    – De storm uitzitten en lekker genieten van een sabbatical.
    – De levenstandaard iets aanpassen en genieten van een vroeg pensioen.
    – Tarief flink verlagen en hopen dat opdrachtgevers het risico dan willen nemen mij toch in te huren.
    – Mij omscholen naar werk wat beter past bij opdrachtmatig werken
    – Samen met 3 of meer ZZP-ers vanuit een BV werken (zodat niemand DGA is); ik moet dan wel wat zelfstandigheid inleveren, maar nog altijd beter dan een vaste baan.
    – Een vaste baan nemen, mentaal uitchecken en mijn laatste jaartjes voor 24 of 32 uur werken.

    Wat zouden jullie doen? Hebben jullie nog andere suggesties?

    • Deze optie “Samen met 3 of meer ZZP-ers vanuit een BV werken (zodat niemand DGA is); ik moet dan wel wat zelfstandigheid inleveren, maar nog altijd beter dan een vaste baan.”
      werkt waarschijnlijk ook niet, omdat je door recruiters nog steeds als ZZP’er wordt gezien, los van of dat juridisch klopt.

      Je zult ergens in loondienst moeten gaan. De vurige wens van het kabinet. Want dan wordt alles beter. Denken ze.

      • Klopt wbt een BV; en met het advies van de AG wordt het zelf nog een stuk lastiger. Zelfs inhuur voor Piek en Ziek is daarmee niet meer mogelijk.
        Je zou maar een bedrijf zijn met personeel…

        Ik heb in het begin van mijn loopbaan in loondienst gewerkt en vind dat zo’n poppenkast: functieschalen, evaluatie gesprekken, town hall meetings etc en dat staat me gewoon erg tegen.

        Het positieve van loondienst zou wel zijn dat ik het wat rustiger aan kan doen.
        Sinds ik ZZP-er ben, ben ik aardig wat (vrije) tijd en energie kwijt aan bijhouden van kennis en netwerken. Maar bij de diverse bedrijven/instanties waar ik heb gewerkt ligt de druk hiervoor, voor de mensen in loondienst, een heel stuk lager.
        En nu ik het een paar maanden wat rustiger heb, merk ik dat ook niet erg zou vinden.

        • Netto is dat een productiviteitsvermindering. En ik snap jou heel goed, het is een logische gevolg van het beleid.

          Een rechts kabinet, dat productiviteitsverlagende maatregelen neemt. Krankzinnig.

  2. Meer documentatie, meer lasten, meer registreren, meer bureaucratie en minder flexibiliteit.

    Je moet ook wel een complete economie hater zijn om de denken dat dit vooruitgang is.

    Mede mogelijk gemaakt door een NSC minister en staatssecretaris. “Beter bestuur” ziet er kennelijk zo uit: Meer papieren tijgers en minder productiviteit.

  3. Mooi allemaal, flink doorzetten. Maar welk probleem wordt er nu opgelost?

    Bestaanszekerheid ZZPers: achteruit
    Productiviteit opdrachtgevers: achteruit
    Winstgevendheid intermediairs: achteruit (ah toch een cynisch lichtpuntje…)
    Te innen OB: achteruit
    Koopkracht ingezetenen NL: achteruit

    Klinkt goed allemaal en de ongeorganiseerde ZZPers zullen niet opeens allemaal op het malieveld gaan staan of zich vastplakken op schiphol. De VAR, DBA en VBAR zijn allemaal schijnoplossingen en productief noch effectief. De plucheplakkerts kunnen lekker doorrommelen met een flink deel essentiële dienstverlening. Wat ze nu kapot maken kost drie/vier jaar om weer op te bouwen nadat de huidige partij sukkels doorstappen in hun netwerk, op naar de lobby-partij of commissariaat. Volg ajb allemaal snel de aanpak van oprutte: geen visie, kruimeltjes hard aanpakken en de grote dossier doorschuiven.

    Ik kijk uit naar replies waarin partijen worden genoemd die met deze hele farce iets gaan winnen, ik heb geen idee.

    Kom ajb niet aan met de absoluut uitgebuite mensen in distributiecentra, slachthuizen, schoonmaak, bagageafhandeling, pakketbezorging en zo nog wat moois. Die mensen hebben gewoon vette pech en worden alleen maar naar de kl** geholpen.

  4. Ik erger me met de dag meer aan de juristen, fiscalisten, arbeidswet deskundigen, en de zgn cowboys met slimme oplossingen. Iedereen verlekkert zich aan deze situatie en buitelen over elkaar heen met wat ze allemaal menen te weten. Het gekke is dat vrijwel al hun kunde en kennis vooral gaat over jurisprudentie en wat er op papier moet worden geregeld. Deze partijen gaan voorbij aan de praktijk die ze helemaal niet kennen en waar nu juist op gecontroleerd gaat worden. Dat betekend dat eigenlijk per ZZP per opdracht gekeken zal worden.

    Ik ben ook heel benieuwd hoe dit gaat uitpakken, maar ik denk zelf dat het geen schijn van kans maakt dit hele plan van de overheid. Werkgevers worden nu gebruikt als sociaal vangnet, dat houdt geen enkel bedrijf vol. Voor piek en ziek moet er flexibiliteit mogelijk blijven.

    We gaan t zien , maar ik voorspel net zo’n drama als de woonwet van de Jonge. En helaas ook in deze situatie is de schade al aan het intreden, en dit voor een paar centen extra. O nee wacht voor 5,6 miljoen coronasteun vanuit de EU, lees het hervormingsplan van onze geweldige minister Kaag maar eens door, hier staat het allemaal in. BPM vrijstelling weg, zelfstandige aftrek weg, ZZP markt om zeep helpen. Als we er niet aan voldoen krijgen we geen 5,6 miljard. Echter deze schade wordt vele malen groter, dus ik zou zeggen laat zitten die 5,6 miljard

    Wat ook erg is is dat ik deze stukjes niet onder mijn echte naam schrijf, via LinkedIn reageerde ik veel maar sinds er al 4 belasting inspecteurs op mijn profiel hebben gekeken durf ik dat nu veel minder. 🙁

    • Dank voor dit inzicht. Je hebt gelijk het staat in het Herstel- en veerkracht Plan (HVP) van Kaag onder hoofdstuk: Maatregel 4.1H4: Aanpak schijnzelfstandigheid.

      Het huidige beleid is letterlijk overgenomen uit die paragraaf. Een paragraaf die verder volstaat met ambtelijke wartaal, ontbrekende probleemanalyses, misplaatste generalisaties en een totaal gebrek aan een moderne arbeidsmarkt visie.

      Volgens de auteurs is dit beleid voortgekomen uit veel overleg met de ‘sociale partners’. Een gotspe. De vakbonden zouden juist NIET mee mogen praten over ZZP’ers. Zij zijn medeveroorzakers van het ontstaan van grote groepen ZZP’ers.

      Het is toch verschrikkelijk dat de huidige arbeidsmarkt ‘aanpak’ voortkomt uit een waardeloos ‘plan’ van het vorige kabinet om de EU te paaien en dat de kamer niet keihard ingrijpt?

      Ze zullen de 5.6 miljard opbrengsten waarschijnlijk al opgesoepeerd hebben en oordelen dat ze de prutsmaatregelen uit de HPV rustig de 1.2 miljoen zzp’ers in hun mik kunnen schuiven zonder veel weerstand. Ik ben wel een beetje klaar met dit kabinet en het NSC in het bijzonder dat zo graag ‘beter bestuur’ wilde. Dit is het absolute tegendeel.

      • dat is inderdaad ongelofelijk en het is ook ongelofelijk dat vrijwel niemand dit oppikt in alle reacties en commentaren op o.a. LinkedIn maar ook niet hier op ZIPP, ook dhr Aartsen ging hier niet op in. Tevens geen enkele vraag in het rondetafel gesprek, noch zijn er moties die richting op ingediend. Zouden ze t misschien onder de pet willen houden?

        Wij als grootste netto betaler krijgen dus een fooi ten opzichte van andere landen uit nota bene het Corona herstelfonds en daarvoor heeft Kaag onze ondernemers opgeofferd

  5. Ik deel jullie zorgen als ervaren freelancer. Ondanks de huidige onzekerheden blijf ik vasthouden aan de waarde van mijn onafhankelijkheid. Een vast contract zou voor mij als een flinke concessie voelen, gezien de investering in mijn eigen ontwikkeling en flexibiliteit. Een mix van strategieën lijkt me het meest zinvol: de storm uitzitten, tarieven aanpassen, en nieuwe mogelijkheden onderzoeken, zonder direct mijn zelfstandigheid op te geven.

  6. Ik zou als het even kan gewoon met vroeg pensioen gaan of een sabbatical nemen. Laat het personeelstekort maar lekker toenemen. Dat merken ze vanzelf in Den Haag.
    Op dit moment heb ik nog een opdracht, maar als die stopt dan ga hierna niet meer opnieuw zoeken naar werk als ZZP er. Dan ga ik gewoon met pensioen.

Geef een reactie



Je bent misschien ook geïnteresseerd in