Webmodule arbeidsrelaties ligt onder vuur

Met de uitdrukking “Computer says no” wordt gedoeld op gedrag van (publieke) organisaties die puur op basis van wat een computer zegt, beslissingen nemen die vaak indruisen tegen het gezonde verstand. De uitdrukking komt uit de Britse komedieserie “Little Britain”. Op 12 december 2024 heeft Minister van Sociale Zaken Eddy van Hijum antwoord gegeven op vragen van VVD-Tweede Kamerlid Thierry Aartsen over de Webmodule beoordeling arbeidsrelaties. Bij het lezen van de antwoorden schoten de woorden “Computer says no” door mijn hoofd.

De antwoorden zijn belangrijk omdat het mijn waarneming is dat de Belastingdienst vaak de webmodule gebruikt. De volgende punten springen eruit:

1. Aan de webmodule kan geen zekerheid worden ontleend.
2. De uitkomst van de webmodule is juridisch niet houdbaar in een geschil met de Belastingdienst. Omgekeerd geldt dat dus ook.
3. Volgens Van Hijum heeft de Raad van State geen kritiek op de webmodule. Het klopt dat de Raad van State geen kritiek heeft op deze specifieke webmodule, maar wel op de systematiek en opzet van een vergelijkbare webmodule omdat niet duidelijk is of er wel invulling kan worden gegeven “aan de casuïstiek van het individuele geval“. Van Hijum erkent dit ook. Ergo, er is wel kritiek van de Raad van State.
4. Volgens Van Hijum vraagt de webmodule alle Deliveroo-criteria uit. Wat mij betreft is dat meer geluk dan wijsheid omdat de webmodule dateert uit 2021 en het Deliveroo-arrest uit 2023. Bovendien klopt de stelling niet. Van Hijum erkent dit ook voor het criterium “extern ondernemerschap” van de zzp’er. Andere elementen komen in zeer wisselende omvang aan bod. Ook dat onderkent van Hijum met de opmerking “dat de praktijk dusdanig complex en divers is dat een standaard instrument zoals de webmodule nooit met alle feiten en omstandigheden van het individuele geval rekening kan houden.”
5. Van Hijum bevestigt dat er verwarrende informatie is opgenomen op de website hetjuistecontract.nl inzake bemiddelingsbureaus. Eerder constateerde hoofdredacteur van ZiPconomy Hugo-Jan Ruts dit al. Van Hijum belooft de website aan te passen, maar op de site is geen erratum opgenomen. Heeft deze aanpassing dan wel plaats gevonden?
6. Van Hijum stelt dat uit de feedback van gebruikers van de webmodule blijkt dat een groot deel tevreden is over de webmodule. De helft zou de webmodule een 8 of hoger geven. Really?
7. Van Hijum belooft dat het aantal voorbeelden op hetjuistecontract.nl “de komende tijd” zal worden aangevuld. Dat is nog steeds niet gebeurd. Waarom niet?

Gelet op alle tekortkomingen van de webmodule, komt de vraag aan de orde of het niet beter zou zijn om de Belastingdienst te verbieden deze nog langer te gebruiken bij de handhaving. Het gaat sowieso te ver om te stellen dat de webmodule “een concrete indicatie” geeft (zoals het juistecontract.nl doet).