Een kijkje over de grens: Kamerleden nieuwsgierig naar zzp-wetgeving in het buitenland

Al zo’n tien jaar zijn politiek en polder op zoek naar wetgeving en regels die duidelijkheid geven over wanneer een opdrachtgever rechtmatig een zzp’er mag inhuren. En wanneer een zzp’er zelf ervan uit mag gaan dat hij of zij als ondernemer wordt gezien.

De opheffing van het handhavingsmoratorium per 1 januari jongstleden en de recente uitspraak van de Hoge Raad over ondernemerscriteria (als volwaardig criterium) maken het debat over nieuwe zzp-wetgeving weer hoogst actueel. Voormalig minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft de VBAR voorbereid, maar het wachten is op een standpunt van het kabinet en de huidig verantwoordelijk minister Van Hijum. Gaat de VBAR door? Komt er een variant daarop? Is de huidige regelgeving wellicht nu duidelijk genoeg en is een nieuwe wet overbodig? Of is een geheel andere aanpak nodig?

Zelfde criteria, andere structuur

In opdracht van ONL voor Ondernemers en de HeadFirst Group zette ZiPconomy in het rapport ‘Internationaal perspectief op zzp-wetgeving. Wat Nederland kan leren van andere landen’ op een rij welke wet- en regelgeving landen om ons heen hanteren voor (het inhuren van) zzp’ers. De uitkomsten van die verkenning stond centraal in een goed bezochte kennissessie voor Kamerleden en hun beleidsmedewerkers.

“De criteria die worden gebruikt, zijn in andere landen niet heel anders. De plek die ze innemen in wet- en regelgeving wel,” legde ZiPconomy-hoofdredacteur Hugo-Jan Ruts uit aan de aanwezigen. “In Duitsland is freelancen voorbehouden aan een strikte lijst van beroepen. In delen van Canada werken ze met een minimumtarief. In de VS kiezen staten ervoor om óf naar arbeidsrechtelijke criteria te kijken óf naar fiscale criteria, terwijl dat bij ons door elkaar heen loopt. En in België is een aparte wet ontwikkeld specifiek voor situaties waarin freelancers worden ingehuurd. België kent, net als onder andere Canada, ook extra, strengere criteria voor sectoren met een hoger risico op misbruik.”

Niet zo maar overnemen

Scherpe vragen van de aanwezige Kamerleden maakten nog eens duidelijk dat je niet zomaar wetgeving uit het buitenland kunt overnemen. Maar als inspiratie dient het zeker. Wat ook duidelijk is: de keuze voor een wet – welke dan ook – kan je pas maken als je antwoord hebt gegeven op de vraag welke plek zzp’ers in ons arbeidsbestel dienen te hebben.

“Het was een informatieve en nuttige bijeenkomst, met een mooie opkomst van Kamerleden en beleidsmedewerkers van verschillende fracties,” vond Marion van Happen, CEO van de HeadFirst Group. “Goed om met elkaar van gedachten te wisselen over ons rapport en de manier waarop andere landen omgaan met hun zzp-wetgeving. Diverse elementen, zoals een aparte wet om de relatie tussen opdrachtgever en zzp’er te regelen of sectorale criteria, zijn het overdenken waard en kunnen worden meegenomen in het politiek-maatschappelijke debat over de positie van de zzp’er op de arbeidsmarkt.”

Ook medeorganisator Erik Ziengs, voorzitter van ONL, was tevreden. “Het is goed om te zien dat zoveel verschillende partijen het zzp-dossier serieus nemen. Via dit soort bijeenkomsten kan het debat in de Tweede Kamer op basis van feiten worden gevoerd.”

Het volledige rapport is hier te downloaden