Wat doet Van Hijum met de nieuwe zzp-wet: (op)knippen, plakken of gewoon doorgaan?

Het Regeerakkoord is helder: dit kabinet gaat door met de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelatie (VBAR). Een nieuwe zzp-wet die alle onduidelijkheid of organisaties nu wel of niet een zzp’er mogen inhuren, moet wegnemen. Verantwoordelijk minister Van Hijum (NSC) heeft dat antwoord op de vraag hoe precies invulling te geven aan dat voornemen lang voor zich uitgeschoven.

Voormalig minister Van Gennip heeft de wet voorbereid. Maar dat voorstel stuit op stevige weerstand. In de politiek, met name uit de hoek van de VVD en BBB. In de polder, zowel werkgeversorganisaties, zzp-organisaties als belangenbehartigers van intermediairs zien weinig in het voorstel dat Van Gennip naar de Raad van State heeft gestuurd. Die was vervolgens flink kritisch. Dan is er nog een uitspraak van de Hoge Raad over de plek de ondernemerscriteria: die lijkt te botsen met de versie die Van Gennip heeft laten maken.

Kortom: tijd dat Van Hijum een keuze maakt. Want met een Kameroverleg over het zzp-beleid in aantocht, kan er van verder uitstel geen sprake zijn.

De opties nog eens op een rij.  

Doorgaan:    

De Hoge Raad heeft recentelijk gesteld dat je ondernemerscriteria uit het Deliveroo-arrest volwaardig moet meewegen. Niets houdt de politiek tegen om die uitspraak per wet te ‘corrigeren’. Gewoon doorgaan met de VBAR-variant zoals ontwikkeld door Van Gennip doet precies dat. Wat de GL-PvdA  betreft is dat dan ook voor nu de gewenste lijn. NSC, de partij van Van Hijum én van staatssecretaris Van Oostenbruggen, verantwoordelijk voor de handhaving, heeft nooit echt afstand genomen van dit voorstel. Sterker nog: als Kamerlid zei Van Oostenbruggen in een ZiPconomy-podcast dat we ‘heel erg behoefte hebben aan een VBAR’ als de Hoge Raad uit zou spreken dat het niet uitgesloten is dat werknemers en zzp’ers hetzelfde werk in een organisatie kunnen doen. Laat dat nu precies zijn wat de Hoge Raad heeft gezegd. Het draagvlak voor deze optie lijkt beperkt.

(Op)knippen:

Het is al twee keer in een motie verwoord, maar niet in stemming gebracht: de suggestie om de VBAR op te knippen. Snel invoeren van een rechtsvermoeden bij laag tarief en de rest van de wet laten voor wat het is. Tegen dat R deel van de wet, waarbij werkende met een uurtarief van onder de 33 euro per uur meer bescherming krijgen, is weinig weerstand. En dat VBA deel dan? Een deel van de arbeidsrechtdeskundigen vindt dat – zeker na de recente uitspraken van de Hoge Raad – de ‘beoordeling arbeidsrelatie’ eigenlijk best al helder is en geen wettelijke verduidelijking nodig heeft.

Plakken:

Als je wel vindt dat er een verduidelijking per wet nodig is en tegelijkertijd weet dat de variant die Van Gennip heeft ontwikkeld niet haalbaar is, kan de wet met wat plakwerk mogelijk toch nog worden gered. 

In het wetsvoorstel van de VBAR zelf zijn geen uitgewerkte criteria opgenomen. Die moeten in een ‘algemene maatregel van bestuur’ uitgewerkt worden. Als je er andere teksten in plakt dan in de versie van Van Gennip kan je misschien toch door met de VBAR.   

Dat alles dan wel in de wetenschap dat de VVD al een tijdje broedt op een alternatief voor dit alles, zo laat Kamerlid Thierry Aartsen al regelmatig doorschemeren (zie hier).