Twee jaar wachttijd maakt ‘verplichte AOV’ uitvoerbaar en betaalbaar

SharePeople heeft het Tweede Kamerdebat over de verplichte AOV dat gisteren plaatvond met stijgende verbazing bekeken. Kennelijk is minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) en het grootste deel van de Tweede Kamer niet op de hoogte van de nieuwste initiatieven waarmee zzp’ers zich tot aan hun pensioen arbeidsongeschiktheid opvangen. Goedkoper dan de € 225,- per maand die de minister gisteren noemde en mét een begeleiding vanaf de eerste ziektedag.

€ 225 per maand is niet nodig. Twee jaar wachttijd (i.p.v. 1 jaar) maakt ‘verplichte AOV’ uitvoerbaar en betaalbaar

Minister Van Gennip stuurt aan op een wachttijd van 1 jaar. Daardoor wordt de maandpremie te duur voor veel zzp’ers. De € 225 die zij noemt kan flink lager door een wachttijd van 2 jaar in plaats van 1 jaar te hanteren. Met een langere wachttijd zullen er minder arbeidsongeschikten hoeven terug te vallen op de verplichte AOV waardoor de premie lager wordt. Veel lager dan € 225 per maand. Dit zal het draagvlak onder zzp’ers vergroten. Uit eerder onderzoek zou blijken dat zzp’ers liever een korte wachttijd zouden willen, omdat men slechts kort zonder inkomen kan. Maar juist zzp’ers die niet enkele maanden zonder inkomen kunnen, zijn de zzp’ers die niet € 225 per maand kunnen opbrengen.

Niet alles is een broodfonds

Uit het debat op 1 juni bleek dat de minister, maar ook veel Tweede Kamerleden, zich onvoldoende hebben verdiept in de laatste ontwikkelingen in oplossingen die zzp’ers zelf zijn gaan ontwikkelen om onderling arbeidsongeschiktheid op te vangen én te voorkomen. Deze nieuwe initiatieven worden tijdens het debat onterecht broodfondsen genoemd. En dat is jammer, want deze nieuwe ‘onderlinge’ verzekeringsalternatieven (nee, niet het Broodfonds) kunnen enorm helpen om die verplichte AOV betaalbaar en uitvoerbaar te houden. Neem SharePeople. Dat is geen broodfonds en ook geen verzekering. SharePeople is een coöperatie (opgericht in 2019) met inmiddels 13.000 zzp’ers die het risico op (blijvende) arbeidsongeschiktheid onderling opvangen, dus zonder verzekeraar. Ook voor 30 jaar als het moet.

Zorg voor begeleiding vanaf de 1ste ziektedag

Het broodfonds was een mooi, solidair en sympathiek initiatief. Maar, daar waar een broodfonds alleen financiële dekking biedt voor maximaal twee jaar ziekte, bieden modernere oplossingen zoals bijvoorbeeld SharePeople naast deze financiële dekking óók begeleiding vanaf de eerste ziektedag. Daardoor kan er bijvoorbeeld ook een bedrijfsarts ingeschakeld worden. Eigenlijk is het een soort arbodienst voor zzp’ers. Deze begeleiding vanaf de eerste ziektedag gaat ervoor zorgen dat zzp’ers minder lang arbeidsongeschikt blijven en veelal binnen twee jaar weer beter zijn. Naast SharePeople, die als enige niet-verzekeraar- een dekking tot aan aow-leeftijd biedt, zijn er de laatste paar jaar meer initiatieven ontstaan (veelal schenkkringen genoemd) die ook een vorm van begeleiding bij ziekte bieden. Deze schenkkringen bieden -net als broodfondsen- veelal een dekking voor twee jaar.

De kracht van deze nieuwe initiatieven zit hem dus vooral in de begeleiding bij ziekte. Een begeleiding die het UWV onmogelijk kan bieden en bij 1 jaar wachttijd – nog even los van de oneindige wachtlijsten bij het UWV- veel te laat komt. Want, bij 1 jaar wachttijd gaan mensen die (bijvoorbeeld) een half jaar in een burn-out blijven hangen en nogmaals 6 maanden ‘uitzieken’ of -in verzekeringstermen- ‘post ex ante moreel risico’ gedrag vertonen. Dit wordt bevestigd door eerder onderzoek dat door de minister zelf naar de kamer is gestuurd, maar nauwelijks is gelezen, zo lijkt het.

Alleen volwaardige opt-out geeft keuze

Naast een wachttijd van twee jaar zal alleen een volwaardige opt-out ervoor zorgen dat zzp’ers keuze houden over de inrichting en de (verzekerings)markt de mogelijk bieden om met initiatieven te komen die arbeidsongeschiktheid gaan voorkomen. Dat is toch uiteindelijk wat we willen. De motie van Bart Smals (VVD) wordt gesteund door de zzp organisaties zoals VZN en De Werkvereniging. We hopen echt dat de minister daarmee aan de slag gaat. Het helpt de uitvoerbaarheid en betaalbaarheid enorm en het voorkomt dat zzp’ers massaal een beroep moeten gaan doen op de verplichte UWV/belastingdienst AOV.

Cosmas Blaauw, initiatiefnemer SharePeople Coöperatie